Bezpieczeństwo jako stan. Prawo i organizacje międzynarodowe

Określenie bezpieczeństwa zależy w dużej mierze od danej jednostki- jej potrzeb, cech charakteru, miejsca zamieszkania, wieku, płci, statusu materialnego, stanu zdrowia. Stan bezpieczeństwa w pojęciu militarnym (wojskowym) zależy też od proporcji własnej siły i znajomości słabości przeciwnika. Inaczej bezpieczeństwo będą pojmować teoretycy związani z tą dziedziną, inaczej też pojęcie bezpieczeństwa pojmują dzieci czy też osoby starsze. Bezpieczeństwo (z angielskiego security, se cura (łac.) – „wolny od troski”, securitas – stabilność polityczna), według słownika Biura Bezpieczeństwa Narodowego to odczuwalny stan, który daje jednostce poczucie pewności oraz szansę na doskonalenie i gwarancję jego zachowania. Bezpieczeństwo określa sytuację, która charakteryzuje się brakiem ryzyka i obawy o utratę czegoś, co wybrana jednostka ceni sobie najbardziej np. dobra materialne, uczucia, szacunek, pracy bądź też zdrowia. Inaczej mówiąc bezpieczeństwo można określić również, jako: stan, który zapewnia człowiekowi warunki samorealizacji. Jednostki, grupy społeczne i państwo nie odczuwają zagrożenia dla swego istnienia i interesów. Istnieją formalne, instytucjonalne i praktyczne gwarancje ochrony, poczucie stabilności i trwałości określonego stanu rzeczy, poczucie braku zagrożenia, doznawanie spokoju w codziennym bytowaniu, stan i proces przetrwania i rozwoju każdej formy bytu.

          Tradycyjnie bezpieczeństwo narodowe odnosiło się do uniwersalnych wartości bezpieczeństwa związanego ze stanem militarnym państwa, mierzonego gotowością do interwencji lub obroną. Obecnie bezpieczeństwo narodowe jest postrzegane częściej, jako stan i proces uzyskany w rezultacie odpowiednio zorganizowanej obrony i ochrony przed wszelkimi zagrożeniami pochodzącymi z różnych dziedzin działalności państwa. Stwierdzić należy, że samo pojęcie bezpieczeństwo jest postrzegane, jako wieloznaczne i wieloaspektowe. Brak jasnych i jednoznacznych definicji utrudnia systematykę pojęć. Dzieje się tak między innymi, dlatego, iż jest to, jak się podkreśla „stan i proces”, a nie wartość o stałych i niezmiennych desygnatach.

          Polska, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej stworzyła podstawowy akt mający na celu opracowanie zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa narodowego. Akt ten, Strategia Bezpieczeństwa Narodowego związany jest z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Zaletą Strategii Bezpieczeństwa Narodowego jest wielofazowe podejście do szerokiej problematyki występujących zagrożeń, która dzięki takiemu podejściu zawiera rozwiązania nieobejmujące tylko zagrożenia związane z militariami. Warto również zaznaczyć, iż, Strategia Bezpieczeństwa narodowego wyróżnia wiele aspektów bezpieczeństwa tj. telekomunikacyjne, informacyjne, ekonomiczne, społeczne, obywatelskie, wewnętrzne, militarne i zewnętrzne.

          Obowiązująca Strategia Bezpieczeństwa Narodowego weszła w życie pod koniec 2014 roku. Nowe wyzwania stające przed Polską wymusiły zmianę w postrzeganiu bezpieczeństwa zarówno przez organy władcze jak i samych obywateli. Ważnym elementem zabezpieczenia tego systemu jest członkostwo Polski w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO), Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) jak i w Unii Europejskiej. Organizacje te stanowią pewien filar ochrony dla Polski, ale również obowiązek mający na celu rozwój zarówno sił militarnych oraz współpracy międzynarodowej, która ma zapewnić wymianę informacji, infrastruktury (między innymi sprzętu militarnego, nowych technologii) oraz współpracę wojsk poprzez organizowane wspólne ćwiczenia. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej jest pewnym swoistym aktem łączącym zarówno prawo krajowe jak i prawo europejskie. Ma na celu obronę własnego terytorium przy zachowaniu pełnej infrastruktury krytycznej i osiągnięciu jak najmniejszych strat finansowych jak i wojskowych. Istotnym elementem Strategii jest, więc nie tylko posiadania i zapewnienie funkcjonowania infrastruktury krytycznej, ale również zintegrowania jej z system zarządzania kryzysowego. Ważne jest, więc zapewnienie środków na rozwój, rozbudowę i podtrzymywanie tych systemów, ponieważ to one są istotnym elementem zapewnienia ciągłości funkcjonowania państwa, obywateli jak i służb mundurowych, które w czasie kryzysu bądź wojny zapewniają możliwość obrony.

          Obecnie zagrożenia wymierzone są albo w poszczególne państwa albo w interesy, wartości moralne, kulturowe lub religijne oraz instytucje. To dostępność nowych technologii stanowi dla terrorystów pewną łatwość w wykonywaniu swoich celów, ponieważ każdy ma dostęp do szybkiego przemieszczania się pomiędzy państwami jak i prowadzenia operacji finansowych, które mają zapewnić środki dla grup. Dostępność do broni oraz środków, które mogą je stworzyć skutkuje wzrostem zagrożeń wewnętrznych jak i zewnętrznych dla każdego państwa. Podsumowując, bezpieczeństwo narodowe to nie tylko system militarny, ale również społeczeństwo, ekonomia, energetyka, infrastruktura, ekologia, informatyka, kultura, polityka oraz aspekty socjalne.

Autor: Paulina Walas