Przestępczość transgraniczna oraz współpraca Służby Celno-Skarbowej i Straży Granicznej w ramach prowadzonej polityki wojny z terroryzmem

http://tomaszowski.com.pl/lubelska-sluzba-celna-podsumowala-2016-rok/

Jednym z przykładów zagrożeń ekonomicznych jest przestępczość transgraniczna, z którą zmaga się Służba Celno – Skarbowa rozwija się dynamicznie w sferze migracji ludności, braku barier dla swobodnego przepływu towarów, a zwłaszcza w: międzynarodowej przestępczości zorganizowanej, przewożenia dzieł sztuki, odpadów, materiałów jądrowych i promieniotwórczych, amunicji i broni, narkotyków, nielegalnemu przemytowi pojazdów i towarów, zapobieganiu aktom terroryzmu i zapewnienia bezpieczeństwa w dziedzinie komunikacji międzynarodowej.

Zgodnie z konwencją Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych z 9 grudnia 1999 r. przyjęto Międzynarodową Konwencję o zwalczaniu finansowania terroryzmu. Jest to akt normatywny obowiązujący w krajach członkowskich ONZ mająca na celu redukcję infrastrukturę ekonomiczną dla działań terrorystycznych. Orzeczeniem nr 51/210 z 17 grudnia 1996 r. pkt 3 ppkt.(f), w preambule powołano się na rezolucję Zgromadzenia Ogólnego, której celem jest przeciwdziałanie i zapobieganie przez odpowiednie środki z budżetu państw, finansowania działań organizacji i terrorystów, czyli: nielegalna działalność terrorystyczna, handel narkotykami, bronią, wymuszenia).

Nielegalne źródła finansowania terroryzmu to tradycyjna działalność przestępcza, a w szczególności:

a)      handel narkotykami – maksymalizacja zysków poprzez nielegalny międzynarodowy obrót narkotykami; zyski przekazywane są organizacjom terrorystycznym, przez co mamy do czynienia z zjawiskiem „narkoterroryzm”, czyli starania oddziaływujące na aktualną politykę rządu przez handlarzy narkotyków bądź społeczeństwo przez zastosowanie: zastraszenia, przemocy, czy też groźby użycia siły przeciwko trójpodziałowemu podziału władzy(sądownicza, wykonawcza, ustawodawcza),

b)      napady rabunkowe – napady na banki bądź inne instytucje finansowe; zjawisko to przynosi duże zyski dla organizacji terrorystycznych przy minimalnych stratach ze strony terrorystów. Często pieniądze zdobyte z napadów bankowych są transportowane przez granice celne Unii Europejskiej,

c)      porwania dla okupu – najmniej dochodowa działalność terrorystyczna ze względu na fakt, iż wiele państw nie zgadza się na negocjowanie z terrorystami. Spowodowało to obniżenie zainteresowania tym rodzajem przestępczości przez organizacje terrorystyczne,

d)      wymuszenia – działalność przynosząca duże zyski dla organizacji terrorystycznych polegająca na zastraszeniu, szantażowaniu przymuszenia oraz groźbami dokonania uszczerbku na zdrowiu lub spowodowania śmierci osób, podmiotów gospodarczych bądź państw w celu uzyskania przez daną osobę bądź organizację środków finansowych, usług bądź mienia (broni, amunicji, środków odurzających). Terroryści często dokonują wymuszeń ze względu na fakt, iż organizacja nadzoruje przejścia graniczne bądź fragment obszaru terytorialnego lub przygranicznego państwa gdzie przemycane są narkotyki, broń, nielegalne towary bądź ludzie,

e)      przemyt kamieni szlachetnych – organizacje terrorystyczne przemycają kamienie szlachetne, a w szczególności diamenty, które można sprzedawać i łatwo transportować na całym świecie. Diamenty są wykorzystywane, jako bezpieczny środek: inwestowania, odprowadzania, transportowania i przechowywania pieniędzy przede wszystkim, iż ryzyko pojmania i wykrycia sprawców jest minimalne,

f)      handel ludźmi – organizacje terrorystyczne czerpią z tego procederu największe i dalekosiężne zyski (głównie wśród kupców, werbowników i przewoźników przebiega przepływ gotówki, który następnie kierowany jest dla organizacji terrorystycznych).

g)      naruszanie własności intelektualnej – najszybciej rozwijająca się forma przestępstw o charakterze terrorystycznym, która nie wymaga posiadania dużych środków finansowych przez organizacje terrorystyczne. Proceder ten jest bardzo skomplikowany do wykrycia przez m.in. dostęp do sprzętu i nielegalnego rozprowadzania i kopiowania produktów.

Przykłady ujawnionych i zatrzymanych towarów dzięki współpracy Służby Celnej z Służbą Graniczną w 2010 roku w Polsce: susz amfetaminy i marihuany, sterydy o działaniu anabolicznym (wartość 26000 zł), około 3800 kg tytoniu oraz około 3400 kg krajanki tytoniowej, sprzęt budowalny (wartość około 3100 zł),  33,5 mln sztuk papierosów (wartość około 13 mln zł, bez znaków skarbowych o nałożeniu opłaty akcyzowej), olej opałowy (wartość około 56123 zł), alkohol (wartość około 472000 zł, bez znaków skarbowych o nałożeniu opłaty akcyzowej), około 1300 sztuk nośników dźwiękowych i sprzętu audio-video (szacunkowa wartość 83600 zł, bez znaków autorskich), 17 sztuk niezalegalizowanych przez Służbę Celną automatów do gier o charakterze hazardowym (wartość około 157500 zł), podrobiona odzież firm markowych (wartość około 1150000 zł).

Autor: Paulina Walas

Działania Unii Europejskiej w ramach zwalczania terroryzmu ekonomicznego

Najważniejsze akty normatywne dotyczące zwalczania finansowania terroryzmu to:

  • Zalecenie Rady Wspólnoty Europejskiej z dnia 9 grudnia 1999 roku w sprawie współpracy w zwalczaniu finansowania grup terrorystycznych.
  • Europejska Konwencja z 1995 roku o utworzeniu Europejskiego Urzędu Policji Europol (wraz z decyzją Rady z dnia 3 grudnia 1998 roku polecająca Europolowi objęcie działalnością przestępstw przeciwko zdrowiu i życiu, wolności mienia lub osobistej, popełnionych lub takich, których popełnienie następuje podczas działań terrorystycznych.
  • Dyrektywa Rady Wspólnot Europejskich nr 91/308/EWG z dnia 10 czerwca 1991 roku w sprawie zapobiegania prania pieniędzy w systemie finansowym
  • Wspólne działania nr 98/733/JHA z dnia 21 grudnia 1998 roku przyjęte przez Radę Wspólnot Europejskich na podstawie art. K.3 Traktatu o Unii Europejskiej dotyczące karania uczestników grupy przestępczej działających w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

Według Art. 1 postanowienia ogólnego Konwencji sporządzonej na podstawie artykułu K.3 Traktatu o Unii Europejskiej w sprawie wzajemnej pomocy i współpracy między administracjami celnymi nakłada obowiązek na wszystkie państwa członkowskie:„Nie naruszając kompetencji Wspólnoty, państwa członkowskie Unii Europejskiej udzielają sobie wzajemnej pomocy i współpracują, za pośrednictwem swoich administracji celnych, w celu: zapobiegania i wykrywania naruszeń przepisów celnych, jak również ścigania i karania naruszeń wspólnotowych i krajowych przepisów celnych”.

Zagrożenia ekonomiczne to zamierzone zabiegi państw lub reakcja gospodarki światowej na aktualną sytuację ekonomiczno-polityczną kraju. Przejawia się zjawiskami:

  1. agresji ekonomicznej to zamierzone otwarte działania ukierunkowane na rozpoczęcie wojny gospodarczej lub działania mającego na celu do uzależnienia ekonomicznego,
  2. wojny gospodarczej, czyli nakładanie embarga na technologie (wojskowe, medyczne, informatyczne), dobra strategiczne, wywoływanie presji finansowej na słabsze waluty, ograniczenie lub zamykanie lotnik, portów i dróg lądowych. Wojna gospodarcza charakteryzuje się również zmianami w formach kredytowania, nałożeniu zakazu współpracy naukowej między państwami (od badań technologii i strategii po podstawowe padania) oraz prowadzeniem wywiadu gospodarczego w innych państwach,
  3. szpiegostwa technologicznego
  4. omijania płacenia podatków
  5. prania „brudnych pieniędzy”.

Unia Europejska wyróżnia zagrożenia dla bezpieczeństwa ekonomicznego w podejściu funkcjonalnym:

Zagrożenie Typ zagrożenia Adresat zagrożenia Typ oddziaływania Poziom analizy
Manipulacje na rynkach finansowych, niekontrolowany przepływ kapitału  

Ekonomiczne

 

Państwo – Jednostka

 

Państwo <-> aktor niepaństwowy

 

 

Globalny

 

Autor: Paulina Walas

Źródło: http://www.e-deklaracje.gov.pl/image/journal/article?img_id=3358658&t=1425027446811

Rola Służby Celno – Skarbowej w walce z przemytem

Służba Celno – Skarbowa oprócz uczestnictwa w I filarze Unii Europejskiej (traktaty założycielskie wspólnot w tym Unijny Kodeks Celny, unia celna i wspólny rynek) zgodnie z postanowieniami III filaru UE uczestniczy w walce zorganizowaną przestępczością międzynarodową i współpracuje z policą w celu zwalczania zorganizowanej przestępczości międzynarodowej poprzez ochronę:

·         granic zewnętrznych państwa (zgodnie z przepisami układu z Schengen),

·         walki z terroryzmem,

·         walki z przestępczością zorganizowaną, korupcją i oszustwami,

·         walki z przestępczością narkotykową.

          Służba Celno – Skarbowa w Unii Europejskiej odgrywa istotną rolę zwalczaniu, zapobieganiu i ściganiu przestępstw o charakterze celnym, a w szczególności:

– nielegalnego obrotu handlowego (niebezpiecznymi materiałami nuklearnymi i toksycznymi odpadami oraz produktami skierowanymi do produkcji broni biologicznej, chemicznej i jądrowej: towary te są objęte zakazem, amunicją, bronią i materiałami wybuchowymi, narkotykami i substancjami psychotropowymi oraz dobrami kultury,

– obrotu handlowego niebezpiecznymi środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi (skierowane do nielegalnej produkcji narkotyków) wymienionymi w I i II tabeli Konwencji Narodów Zjednoczonych z 20 grudnia 1988,

– przewożenia i handlowaniem towarami, na które wspólnota europejska wydała zakaz bądź zakaz obowiązuje w krajowym przepisie celnym,

– nielegalnego handlu międzynarodowego towarami, na które nałożono podatki. Handel ten prowadzony jest z naruszeniem obowiązujących zobowiązań podatkowych bądź w celu uzyskania nielegalnych z aktami normatywnymi dofinansowań z pomocy publicznej powiązanej z wywozem lub przywozem towarów. Działania te mogą doprowadzić do poważnych obciążeń finansowych dla budżetów państw członkowskich lub Wspólnoty Europejskiej poprzez zastosowanie subwencji, czyli dofinansowania jednostek, lub podmiotów,

– przestępstwa międzynarodowe (zawinione i zamierzone w ramach funkcjonowania grup terrorystycznych) przeciwko własności, wolności osobistej, życiu bądź zdrowiu),

– handel żywym towarem bądź przemyt imigrantów na obszar terytorialny wspólnoty europejskiej,

– pranie pieniędzy bądź przemyt.

Każdy towar przewożony przez granice Unii Europejskiej jest kontrolowany na portach lotniczych, morskich bądź na punktach granicznych przez Służbę Celno – Skarbową. Wyróżniamy trzy rodzaje kontroli przeprowadzanych przez celników w celu zniwelowania zjawisk przestępczych bądź terrorystycznych:

a)    Kontrola celna – to wszystkie działania realizowane w zakresie dozoru celnego, a zwłaszcza: rewizja celna, przeszukiwanie pomieszczeń i osób, rewidowanie i sprawdzanie zamknięć celnych, kontrola autentyczności dokumentów, księgowości osób i innych dokumentów, konwój celny, kontrola i zatrzymywanie bagaży, środków transportu i towarów, które są przewożone przez podróżnych,

b)    Dozór celny – to wszystkie działania przyjmowane przez Służbę Celno – Skarbową w ramach zobowiązania do stosowania aktów normatywnych wspólnotowego oraz krajowego prawa celnego. W zakresie działań dozoru celnego podlega kontrola celna towarów wyprowadzanych i wprowadzanych w obszarze kraju.

c)    Rewizja celna – to wszystkie działania podejmowane w obszarze kontroli celnej. Obejmują swym zakresem ustalenie: ilości, rodzaju i stanu towarów oraz wartości celnej towaru. Służba Celno – Skarbowa może wykonywać rewizję celną towarów przywożonych lub wywożonych z obszaru wtedy, gdy towar jest w trakcie kontroli zgłoszenia celnego.

Autor: Paulina Walas

Walka z terroryzmem ekonomicznym na przykładzie Służby Celno – Skarbowej

Źródło: https://www.portalprzemyski.pl/wp-content/uploads/2017/03/fot-1.jpg

          Bezpieczeństwo ekonomiczne to harmonijne funkcjonowanie gospodarki państwowej oraz zapewnienie bezkonfliktowej wymiany handlowej gospodarki z innymi państwami trzecimi (m.in. w ramach działania unii celnej wspólnoty europejskiej). Bezpieczeństwo ekonomiczne determinowane jest poprzez wartości:

·         eksportu i importu,

·         stabilności kursu walutowego oraz stóp procentowych,

·         stabilności bilans obrotów bieżących państwa,

·         dopływu technologii do państwa,

·         efektywności i stabilność oszczędności (w tym rezerw państwa),

·         bezpośrednich inwestycja (realizowane i planowane na terytorium państwa),

·         sprawności ściągania podatków (w tym ceł i akcyzy naliczanych przez Służbę Celno – Skarbową).

          Terroryzm to zjawisko wielowymiarowe i wielopłaszczyznowe. Dotyczy nie tylko sfery publiczno – społecznej, ale również gospodarczo-finansowej państwa. Samo pojęcie terroryzmu ekonomicznego dotyczy wszelkich działań dotyczących wymuszeń, gróźb i zastraszaniu grup społecznych poprzez:

·         restrykcje finansowe,

·         kontrybucje,

·         lichwę lub wszelakie należności materialne.

          Terroryzm ekonomiczny jest praktykowany organizacje terrorystyczne, koncerny międzynarodowe bądź gangi. Aby uskutecznić swoje nielegalne działania terroryści często wykorzystują luki w prawie wspólnotowym bądź krajowym, albo przekupują sądy lub aparat prawniczy.  Służba Celno – Skarbowa to jednolita umundurowana formacja, utworzona nie tylko w celu zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony obszaru celnego Wspólnoty Europejskiej, ale również zobowiązania do przestrzegania „zgodności z prawem przywozu towarów na polski obszar celny oraz wywozu towarów z polskiego obszaru celnego” wraz z Służbą Graniczną (umundurowaną, jednolitą i uzbrojoną formacją, której naczelnym celem jest kontrolowanie ruchu granicznego oraz ochrona granic państwa) współpracuje głównie w zakresie:

·         szkolenia funkcjonariuszy Służby Celno – Skarbowej i Służby Granicznej,

·         uniemożliwiania wprowadzenia towarów objętych zakazem na polski obszar celny,

·         inicjowaniu wspólnych działań mających na celu zagwarantowanie sprawnego ruchu granicznego na przejściach dzięki zastosowaniu odpraw celnych i kontroli granicznej do infrastruktury Służby Celno – Skarbowej i Służby Granicznej,

·         zobowiązanie do przeciwdziałania terroryzmowi,

·         kooperację wniosków o wykonywanie kontroli celnej transportu i osób,

·         ustanowienie interwencji w celu poprawy w przejściach granicznych płynności ruchu granicznego u służb granicznych państw sąsiednich,

·         przekazywanie informacji służb i danych statystycznych powiązanych z oceną ich funkcjonowania oraz o zjawiskach i sytuacjach sprawiających wrażenie o korupcji obu służb z udziałem funkcjonariuszy,

·         zobowiązanie się do działań grup mobilnych Służby Celno – Skarbowej i Służby Granicznej,

·         współpraca w dziedzinie ujawnienia osób wywodzących się z krajów „wysokiego ryzyka”.

Autor: Paulina Walas