Przekształcenie Służby Celnej w Krajową Administrację Skarbową w ramach, której wyodrębnia się nową jednostkę mundurową, jaką jest Służba – Celno Skarbowa jest nową tematyką, dotychczas poruszaną w literaturze i prasie. Od 1 marca 2017 roku w ramach centralizacji polskich organów podatkowych powstawała Krajowa Administracja Skarbowa. Zgodnie z ustawą połączono
– administrację podatkową (Izby oraz Urzędy Skarbowe),
– kontrolę skarbową (Urzędy Kontroli Skarbowej),
– Służbę Celną (Izby, Urzędy oraz Oddziały Celne).
Zadania w ramach funkcjonowania Krajowej Administracji Skarbowej zostały powielone z trzech ustaw i dotyczą między innymi, obsługi podatków, ujednolicenia systemu informacji celnej podatkowej, zapobieganiu przestępczości podatkowej, pobór cła i podatków, przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmowi, eliminację wyłudzeń podatkowych, badania przestrzegania obowiązków podatników Przed utworzeniem Krajowej Administracji Skarbowej celem Służby Celnej było zapewnienie szeroko pojętego bezpieczeństwa ekonomicznego państwa. Poprzez kontrolę polskiego prawa oraz Unijnego Kodeksu Celnego jednostki te zapewniały swobodny obrót towarowy pomiędzy państwami będącymi w strefie Schengen oraz państwami trzecimi. Ponadto prowadzono kontrole, nadzór, dozór oraz rewizje celne towarów i osób w ramach zwalczania zjawiska przemytu. Ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej zawiera: 279 pogrupowanych artykułów w IX działach, w następującym porządku: Przepisy Ogólne; Organy Krajowej Administracji Skarbowej; Pomoc i informacje; Kontrola celno –skarbowa, audyt, czynności audytowe, urzędowe sprawdzenie oraz szczególne uprawnienia organów Krajowej Administracji Skarbowej i funkcjonariuszy Służby Celno – Skarbowej; Praca w Krajowej Administracji Skarbowej oraz służba w Służbie Celno – Skarbowej; Odpowiedzialność dyscyplinarna; Przepisy Karne; Przepis Końcowy.
Raport Centrum Analiz i Studiów Podatkowych przy Szkole Głównej Handlowej w Warszawie zawiera analizę ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Autorzy raporty zauważyli szereg uwag oraz poprawek ponieważ projekt jest niedopracowany. Wynikają z tego obecnie błędy, które są szkodliwe dla Służby Celno – Skarbowej jak i podatników. Ważną kwestią jest w ramach tego przekształcenia jest los funkcjonariuszy celnych. Zapowiadają oni walkę z państwem o swoje praca, co nie przysporzy państwu autorytetu ani prestiżu, ponieważ wygrane rozprawy sądowe mogą przyczynić się do wysokich odszkodowań. Pracownicy zamiast zajmować się swoimi obowiązkami, mogą przygotowywać się do batalii sądowej z państwem między innymi o przyznanie im prawa do zaopatrzenia emerytalnego na takich samych zasadach jak ma to miejsce w przypadku innych służb mundurowych. Obecnie ustawa włączająca celników do systemu zaopatrzenia emerytalnego jest w trakcie prac legislacyjnych.
Opinie funkcjonariuszy celnych są jednak jednoznaczne. Pośpiech, chaos oraz brak dyskusji pomiędzy władzą a funkcjonariuszami celnymi oraz skarbowcami nie przyczyni się do rozwoju administracji podatkowej. Obawa wśród celników o nepotyzm, miejsca pracy, stanowiska, stopnie nie jest bezzasadna. Restrykcyjność organu podatkowe, stawianie co raz większych wymagań, które mogą utrudnić prowadzenie działalności gospodarczej może doprowadzić do obniżenia poziomu wzrostu gospodarczego. Nakładanie wysokich kar pieniężnych w celu zmniejszenia długu budżetowego w takiej sytuacji przypuszczalnie doprowadzi podatników do stanu, gdzie będą starać się optymalizować wysokość swoich podatków. W wyżej wymienionej ustawie brakuje rozwiązań i interpretacji mających ułatwić życie oraz pracę zarówno pracownikom organów podatkowych jak i samym podatnikom.
Autor: Paulina Walas