Zagrożenia zewnętrzne i wewnętrzne stojące aktualnie przed Polską i Unią Europejską

Europa stoi przed szeregiem zewnętrznych i wewnętrznych zagrożeń. Na wschodniej flance mamy do czynienia z coraz bardziej asertywną Rosją, która stara się wykorzystywać i zwiększać podziały w Unii Europejskiej i NATO. Rząd rosyjski kultywuje prawicowe ruchy populistyczne u siebie w kraju i wspiera podobne organizacje w krajach Unii Europejskiej. Władze rosyjskie wykorzystują w swoich działaniach dezinformację. Jak widać na przykładzie Ukrainy – politycy i wojska rosyjskie nie mają skrupułów wkraczać do innych państw. Blisko południa Europy toczy się wojna w Syrii i Libii, która spowodowała niestabilność i przyczyniła się do wzrostu ekstremizmu. Wzrosły również napięcia na linii Europa – Izrael. Dalej mamy Chiny, które obecnie postrzegane są jako zarówno wyzwanie polityczne, jak i w zakresie bezpieczeństwa. Są one jednak kluczowym partnerem gospodarczym. A stosunki Europy zachodniej (i wschodniej, może poza centralną) ze Stanami Zjednoczonymi pod rządami Donalda Trumpa są bardziej napięte, niż kiedykolwiek od zakończenia drugiej wojny światowej. Nowe wyzwania związane są z cyberprzestrzenią. Europa musi opracować narzędzia pozwalające na skuteczne stawienie czoła tym wyzwaniom, wzmacniając swoją dyplomację, zdolności obronne i instrumenty służące rozwiązywaniu problemów związanych z bezpieczeństwem wewnętrznym. Niestety, ciągle nie widać w Europie jedności. Widać to doskonale także w postawie wielu decyzyjnych polskich polityków wobec krajów Europy zachodniej (tzw. starej Unii). Czy w takim razie jesteśmy i będziemy brani pod uwagę podczas planowania wspólnej polityki bezpieczeństwa Unii Europejskiej?

Myśląc o zagrożeniach dla państw Unii Europejskiej nie można zapominać, że przede wszystkim terroryzm, przestępczość zorganizowana, handel narkotykami i handel ludźmi nadal stanowią bezpośrednie zagrożenie dla obywateli i naszego europejskiego stylu życia.

Jakie są priorytety bezpieczeństwa wewnętrznego na najbliższe 5 lat?

Obserwując prace Komisji Europejskiej, Rady i Parlamentu Europejskiego, można dojść do wniosku, że nowa droga naprzód w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego skupia się na trzech głównych obszarach priorytetowych:

  • zwalczanie przestępczości zorganizowanej
  • przeciwdziałanie terroryzmowi i radykalizacji postaw

oraz 

  • walce z cyberprzestępczością

Bezpieczeństwo obywateli Unii Europejskiej to także walka z COVID 19. Ale nie tylko. Nie można zapominać, że wyzwaniem dla Europy jest starzeniem się i kurczenie siły roboczej. Przewiduje się, że do 2030 roku pracownicy w wieku 55-64 lat będą stanowić ponad 30 % siły roboczej w krajach Unii Europejskiej. Prognozy dla Polski wcale nie są lepsze. Wbrew programom socjalnym, liczba dzieci w ostatnich latach nie zwiększa się. Na pewno nie na tyle, żeby doszło do naturalnego zastępowania pokoleń. W tym miejscu pragnę zasygnalizować, że ceny w Polsce mocno rosną (opieram to na własnych obserwacjach, będąc zwyczajnym konsumentem, GUS-owi nie do końca wierzę – koszykiem produktów i wzorami matematycznymi łatwo manipulować), kilkaset złotych pomocy rodzinom nie wystarcza na zaplanowanie owej rodziny. Problemem będzie niedługo niski pułap wieku przechodzenia na emeryturę. Nie tylko w Polsce. W innych krajach europejskich także będzie to problem ekonomiczny. Wbrew oczekiwaniom wielu obywateli i zadowoleniu jeszcze większej grupy polityków. Może kiedy rynek pracy, a raczej rekruterzy i pracodawcy w Polsce zaczną dostrzegać pracowników w wieku 50+, nastawienie społeczeństwa do wczesnego wieku emerytalnego ulegnie zmianie. Chyba, że wiele osób będzie wolało, żeby na ich emerytury pracowali obcokrajowcy, tłumnie zjeżdżający w ostatnich latach do Polski. Prognozuję, że za kilka-kilkanaście lat fala przyjazdów będzie jeszcze większa. Nie tylko Europejczyków. Paradoks polega na tym, że często ten sam wyborca jest za niskim wiekiem emerytalnym i jeszcze niższym odsetkiem obcokrajowców w Polsce. Czy tak się da zrobić? 

Niewątpliwie staje się coraz bardziej oczywiste, że Unia Europejska musi ponownie przemyśleć swoją rolę w zmieniającym się porządku światowym. Włodarze państw tworzących Wspólnotę powinni podsumować silne i słabe strony UE w obszarach takich, jak bezpieczeństwo i obrona. Pandemia dodatkowo podkreśla potrzebę europejskiej jedności lub też inaczej mówiąc wspólnej woli do sprostania wyzwaniom.

W wielu swoich artykułach powtarzam, że w mojej opinii Unia Europejska i wreszcie poszczególne państwa unijne powinny dążyć do dużej autonomii. Autonomii gospodarczej, militarnej, naukowej, technologicznej. Autonomii zwłaszcza względem Chin, Rosji i Stanów Zjednoczonych. Czy faktycznie powinniśmy inwestować miliony w stacjonowanie wojsk amerykańskich w Polsce? Nie lepiej byłoby wspomóc tymi pieniędzmi własnych żołnierzy? Czy polski żołnierz nie może być równie dobry lub lepszy od amerykańskiego? Czy w historii naszego kraju pomoc zewnętrzna ratowała nas od napaści? Być może tak, chociaż ja niewiele takich przypadków pamiętam.

Ścieżka rozwoju kariery zawodowej 2020

Zdolność adaptacji

Umiejętność akceptowania i szybkiego dostosowania się do zachodzących zmian jest cechą wysoce poważaną wśród pracodawców. Zmiany są nieodłącznym elementem współczesnego świata pracy – metody wykonywania pracy o charakterze biurowym, technicznym, kreatywnym ulegają ciągłym przemianom.

Należy pamiętać oczywistość, że przyszłości nikt nie jest w stanie przewidzieć, a natura nadchodzących zmian w wielu przypadkach pozostaje zagadką. Dlatego też pracodawcy oczekują od swoich aktualnych lub potencjalnych pracowników umiejętności radzenia sobie ze zmiennym środowiskiem, szybkich reakcji oraz postrzegania nowości na rynku jako szansy na innowację i rozwój.

Obecny i przyszły rynek pracy

Obserwujemy spadek nowych ofert pracy, ale póki co nie znaczący i drastyczny. Wzrasta liczba ofert dla pracowników fizycznych, np. kurierów, pracowników firm farmaceutycznych, a także pracowników budowlanych, sprzedawców w sklepach spożywczych, magazynierów. Stabilnie utrzymuje się zatrudnienie w branży IT. Dobrze radzą sobie e-commerce i logistyka. Czy ten trend się utrzyma do końca 2020 roku i dłużej – nie wiadomo. Widać natomiast spadek zatrudnienia wśród słabo wykwalifikowanych pracowników umysłowych, specjalistów ds. obsługi klienta, . Część z tych osób okazała się zbędna, została zastąpiona przez innych lub po prostu lepsze oprogramowania, efektywniejsze metody pracy. Pracodawcy z jednej strony zaczęli mieć mniejsze wymagania, z drugiej oferują mniejsze wynagrodzenia i zdecydowanie mniej benefitów, dodatków, niż jeszcze kilka miesięcy temu. Zwolnienia otrzymują pracownicy, który w czasie pierwszej fali obostrzeń rządowych, okazali się mało lojalni, uciekli na nie do końca zgodne z prawdą zwolnienia lekarskie, albo nie potrafili dostosować swojej pracy do nowych realiów.

Niemniej żadna organizacja, nawet w czasach głębokiego kryzysu, nie pozbywa się kompetencji gwarantujących utrzymanie jej biznesu. Wręcz przeciwnie – stara się chronić i wzmacniać najcenniejszych pracowników.

To, do czego dochodzi w momencie kryzysu, to często łączenie obszarów biznesowych, powiększanie zakresu obowiązków, bądź zastępowanie niektórych czynności ludzkich systemami informatycznymi. Od dłuższego czasu zwracam uwagę na tendencję zastępowania powtarzalnych czynności ludzkich, schematów sztuczną inteligencją. Oznacza to, że na rynku pracy znajduje się sporo osób, których kompetencje globalne przestają być pożądane i być może pewna grupa pracowników stanie się zbędna w organizacji. Są to głównie osoby, które nie potrafią dostosować się do nowych warunków, nie uczą się, nie rozwijają, nie nabywają nowych umiejętności, nie potrafią przekonać do siebie i swoich pomysłów współpracowników, podwładnych lub swoich szefów. Wiele osób przez ostatnie lata spoczęło na laurach, myśląc – po co się uczyć, po co szkolić, po co wnosić nową energię do pracy, skoro płaca minimalna i tak rośnie, ogólna tendencja wzrostu wynagrodzeń i benefitów była zwyżkowa, pracownicy byli poszukiwani. Do czasu…

Locked down pokazał, że organizacje, które mogły przenieść swoją działalność do internetu czy przestrzeni cyfrowej, zanotowały mniejsze straty, niż firmy działające wyłącznie stacjonarnie. W miesiąc udało się np. Wielu firmom ubezpieczeniowym wprowadzić zdalne zawieranie umów i całkowicie wyeliminować dokumenty papierowe. Tu nie chodzi jedynie o technologię, cyfryzację, ale przede wszystkim nowoczesne zarządzanie oparte na wiedzy.

Pracodawcy poszukują specjalistów, którzy patrzą na biznes w szerszej perspektywie. Takich, którzy rozumieją kierunek, w którym rozwija się ich branża, w którym podąża klient, w którym zmienia się świat. Pomimo cyfryzacji, nagle okazało się, jak bardzo ważne są umiejętności komunikowania swojej wiedzy, doświadczenia i przekonań, które przyczyniają się do rozwoju pozostałych współpracowników.

Rozwój wiedzy dzięki odpowiedniemu wsparciu

Budowanie ścieżki rozwoju osobistego i zawodowego to duże wyzwanie, podczas którego warto mieć odpowiednie wsparcie mentorskie. Służymy Państwu pomocą, skontaktujcie się z nami. Dobry coach i dobry mentor pomoże w procesie przeramowania, budowania poczucia własnego „ja”, marki osobistej, zaangażowania, motywacji do działania, pomoże przezwyciężyć strach przed nieznanym.

pawelgondek@icloud.com